24 apr ZIJN WE SLIM GENOEG OM TE WETEN HOE SLIM DIEREN ZIJN

Op een zonnige wintermiddag terwijl Margarit haar ronde aan het doen is, ziet ze Mila heel geconcentreerd bezig en besluit het tafereel te observeren.

Mila is met haar neus een kuil aan het graven, waarna ze naar de waterbak loopt om deze vervolgens met haar neus om te kiepen zodat het water de kuil instroomt. Hierna begint Mila in het verse modderbad te ravotten.

Dit soort observaties zijn Margarit niet vreemd op De Nobele Hoeve. Zo was ze afgelopen zomer getuige van een vergelijkbare handeling. Wanneer het erg warm is, vult Margarit tijdens de ochtendronde altijd de kuilen met water middels een tuinslang. Op een van die ochtenden had Eefje alvast wat voorbereidend werk gedaan. Eefje had eigenmondig de tuinslang opgepakt, naar een van de kuilen gebracht om in de poel vervolgens los te laten.

Ook in de herfst was Margarit toeschouwer van een fascinerende episode. De eikenbomen hingen vol eikeltjes. Een favoriete snack van de varkens. Een varken uit de kudde besloot een tak in haar mond te nemen en hard hieraan te schudden zodat de eikeltjes naar beneden vielen. De andere varkens stonden hieronder te wachten om zich vervolgens te storten op de gevallen lekkernijen.

Niet alleen bij de varkens observeert Margarit dit bewustzijn over oorzaak en gevolg. Ook de kippen op De Nobele Hoeve laten meer dan eens zien dat ook zij in staat zijn keuzes te maken en af te wegen. Ze reageren ook op routine, op stemmingen en op de gezamenlijkheid van de kudde.

Tevens zagen we onlangs op social media een video van Ruud Zwaan voorbijkomen waarbij te zien was dat een van zijn stierenvrienden het kraantje met zijn hoorns wist te openen om er vervolgens uit te drinken. Margarit herkent dit van Willem. Ze heeft hem wel eens een knoopje uit een touw zien peuteren met zijn hoorn. Een geraffineerde handeling.

Varkens, kippen, stieren en ook de paarden op De Nobele Hoeve doen mee aan het kampioenschap intelligent handelen. Toen onlangs de lente aanbrak en de paarden weer op de wei mochten, huiverde Luna om door een passage modder heen te lopen. Ze vond dit duidelijk spannend. Dus liep ze terug de stal in naar Nathalie, haalde haar om haar vervolgens naar voren te duwen de modder in, waarna Luna volgde.

Dit zijn grote voorbeelden, maar dagelijks, ook in kleine dingen laten andere diersoorten zien dat intelligentie niet alleen toebedeeld is aan het rijk der mensen. Dankzij studies van mensen zoals Jane Gooddall (chimpansees) en Leonie Cornips (koeientaal) en boeken zoals die van Eva Meijer (o.a. Dierentalen), Frans de Waal (o.a. Zijn we slim genoeg om te weten hoe slim dieren zijn), Jeffrey Masson (o.a. The pig who sang to the moon) en Peter Wollheben (o.a. The inner life of animals) weten we inmiddels dat menselijke intelligentie de verkeerde maatstaf is om mee te bepalen of iets intelligent is of niet.

Merlin Sheldrake zegt hierover: ‘De traditionele definitie van intelligentie binnen de moderne wetenschap komt voort uit een versie van de cognitieve wetenschap die de mens centraal stelt in het onderzoek. En natuurlijk zou het daar beginnen, dat is logisch. Veel van de traditionele maatstaven voor intelligentie, zoals jezelf kunnen herkennen in de spiegel en in staat zijn om bepaalde problemen op te lossen, zijn gevormd rond ons begrip van onze intelligentie. Wat weer logisch is als je menselijke intelligentie als uitgangspunt neemt. Maar het probleem ontstaat wanneer dat de ultieme definitie van intelligentie wordt en we de andere organismen waarmee we de planeet delen tekortdoen. Want door te proberen hen in onze categorieën te passen en er vervolgens niet in te slagen hen in onze categorieën te plaatsen, beschouwen we hen op de een of andere manier als minder intelligent. Dit is dus het probleem. Maar gelukkig beginnen de definities van intelligentie de laatste jaren te veranderen. En wordt er in verschillende disciplines erkent dat de mens niet de enige soort is waarbinnen intelligentie zich manifesteert in de wereld. Ik denk dat dit heel belangrijk is om veel van het narcisme en exceptionalisme van onze soort te overwinnen. Schimmels kunnen ons daarbij helpen, omdat hun manier van leven duidelijk maakt dat je zelfs geen hersenen nodig hebt om complexe problemen op te lossen.’

In het boek ‘The pig who sang to the moon’ schrijft Jeffrey Masson vol liefde over kippen: ‘Misschien als we ons hadden gerealiseerd dat het vogels zijn, met alle prachtige eigenschappen van vogels, zouden we meer aandacht hebben besteed aan de manieren waarop kippen ons kunnen betoveren. Neem bijvoorbeeld stofbaden. We noemen het een bad omdat de kip een kleine inkeping van droge aarde vindt en zich daarin onderdompelt als in een warm bad. De aarde reinigt haar veren. De eerste keer dat ik een kip een stofbad zag nemen, één iriserende vleugel uitstrekte en tegen de zon in hield, zich vervolgens in de warmte van de middag nestelde om ’s avonds moeiteloos naar een boom te vliegen om te rusten, was ik stomverbaasd.’

Laten we ons opnieuw verbazen, laten we ons verwonderen…wellicht is dat ook een manier om te realiseren dat we deze aarde delen met uitzonderlijke wezens.

En tegelijk hoeven we alleen maar te observeren en te luisteren om te weten dat we meer op elkaar lijken dan we hebben geleerd. Dat iedere levensvorm een mate van intelligentie in zich draagt, dat iedere levensvorm een manier heeft om te communiceren en dat iedere levensvorm haar rol in dit web van het leven met glans wenst te vervullen. Wat zou het mooi zijn als we in plaats van onszelf bovenaan de voedselketen te plaatsen en onszelf als meest intelligente levensvorm te beschouwen, we ons bezig zouden houden met het hoeden en ondersteunen van deze wens.

Wil je De Nobele Hoeve ondersteunen?

Dat zou geweldig zijn. De Nobele Hoeve wordt financieel ook getroffen door de nasleep van het Coronavirus, de oorlog in Oekraïne en economische instabiliteit. Daarom vragen we de laatste tijd vaker of je misschien mee wilt doen met Teaming. Teaming houdt in dat je iedere maand 1 euro doneert. Hoe meer mensen meedoen hoe meer euro’s voor de dieren. Teaming is veilig en ze betalen de volledige euro uit. De Nobele Hoeve is hier ENORM mee geholpen. Teamer worden? Dat kan hier.
 Een donatie is natuurlijk ook zeer welkom. Dat kan hier.